Khoa thi năm Bính Thìn (1736) đời vua Lê Ý Tông, Trịnh Tuệ đỗ Trạng nguyên với là người sau cuối có được học vị này trong lịch sử vẻ vang khoa bảng Việt Nam.

Bạn đang xem: Trạng nguyên cuối cùng trong lịch sử nước ta


Sau khoa thi năm 1736, tất cả tới gần đôi mươi kỳ thi Đại khoa bên dưới triều Lê trung hưng, song không có ai đỗ Trạng nguyên. Đến triều Nguyễn, các kỳ thi Đại khoa thường xuyên được triển khai nhưng không mang được Trạng nguyên bởi vì văn chương đề nghị toàn bích “mười phân vẹn mười”. Vì vậy, Trịnh Tuệ được coi là vị Trạng nguyên cuối cùng của lịch sử khoa bảng phong kiến Việt Nam.

Dính nghi hoặc được ưu tiên thi cử, Trịnh Tuệ vẫn thể hiện năng lực hiểu biết của bản thân mình cách xứng vẫn (minh hoạ IT).

Thần đồng xứ Thanh

Trịnh Tuệ (1704 - ?) quê nghỉ ngơi Biện Thượng, nay là xóm Vĩnh Hùng (Vĩnh Lộc - Thanh Hóa), nhưng mà trú tiệm tại xã Bất Quần, tức làng Quảng Thịnh, huyện Quảng Xương. Thương hiệu khai sinh của ông là Trịnh Huệ (sau đổi thành Trịnh Tuệ bởi tên trùng với vk Trịnh Sâm là Tuyên phi Trịnh Đặng Thị Huệ).

Theo những nguồn sử liệu, Trịnh Tuệ được coi là dòng dõi chúa Trịnh, tuy nhiên gia cảnh gia đình rất nghèo, mang lại đời ba ông vẫn chuyển chỗ sinh sống về vùng đất của huyện Quảng Xương để lập nghiệp. Ban sơ gia đình ông ở bãi Cồn Thần, ni là phần đất của hai trường trung học cơ sở Nguyễn Du và trường thpt Quảng Xương I.

Sau vì điều kiện sinh sinh sống càng khó khăn hơn nên gia đình tiếp tục gửi về buôn bản Ngọc Am, xóm Bất Quần nhằm sinh sống. Trên vùng khu đất này, ông gắng đã kết hôn với một thôn cô bé đẹp người, đẹp nhất nết và ra đời Trịnh Tuệ.

Theo “Kim Giám thực lục” (1802) với “Kim Giám tục biên” (1869), thì Trịnh Tuệ là con cháu 5 đời của chúa Trịnh Tùng, thuộc chiếc của Thuần Nghĩa công Trịnh Dương. Gia đình ông đều có những người đỗ đạt. Anh ruột là Trịnh Côn và các con là Trịnh Đức, Trịnh Sa đầy đủ đỗ hương thơm cống và có tác dụng quan bên dưới triều Lê - Trịnh.

Tương truyền, từ nhỏ dại Trịnh Tuệ vẫn là thần đồng lừng danh thông minh mọi xứ Thanh. Mập lên ông dốc sức học hành dùi mài tởm sử mong chiếm được bảng vàng. Dân gian truyền nhau rằng, Trịnh Tuệ có tài năng liếc mắt qua một lượt đã thuộc ngay mười sản phẩm chữ, hàng chục năm sau vẫn hoàn toàn có thể đọc lại vanh vách.

Tên với quê cửa hàng của Trạng nguyên Trịnh Tuệ được khắc trên bia ts khoa thi năm Bính Thìn (1736).

Xem thêm: "One Piece Stampede": Khơi Ngòi Trận Chiến Nảy Lửa, Hoành Tráng Nhất Lịch Sử "One Piece"

Vào năm Bảo Thái thứ tứ đời vua Lê Dụ Tông (1723), Trịnh Tuệ thi hương thơm đỗ Tứ trường, được chúa Trịnh Giang mời vào phủ Tôn Nhân chỉ định chức Phó Tri hình phiên.

Đến khoa Bính Thìn (1736), ông đỗ đầu thi Hội. Vào thi Đình ông đỗ luôn luôn Trạng nguyên. Bên trên Bia tiến sĩ khoa Bính Thìn niên hiệu Vĩnh Hữu năm thứ hai (1736) ở văn miếu quốc tử giám - Hà Nội, trong những số ấy ghi rõ: cho đỗ đệ độc nhất giáp tiến sĩ cập đệ, đệ tuyệt nhất danh: Trịnh Huệ, làng mạc Sóc Sơn, thị xã Vĩnh Phúc, trú quán xã Bất Quần, thị xã Quảng Xương... Sai khiến khắc thương hiệu vào đá nhằm truyền mãi mai sau.

Thông tuệ xứng Trạng nguyên

Sau đó, Trịnh Tuệ mau lẹ được phong Đông các đại học sĩ, rồi lên đến mức chức Tham tụng Thượng thư bộ Hình (tước Quận Công). Vài năm tiếp theo lại được thăng chức Tham tụng - một chức quan tiền ngang tướng quốc trong triều.

Trịnh Huệ khét tiếng là người thông minh, đỗ đạt cao và được trọng dụng là điều tất yếu. Mặc dù nhiên, vào thời kỳ này, việc gian lậu trong thi cử ngày càng trầm trọng đến hơn cả triều đình phải tổ chức triển khai thi lại cuộc thi Hương năm 1726. Nhiều người dân chạy theo hư danh, rước tiền để mua quan bán chức. Từ năm 1730, trong những kỳ thi mùi hương ai nộp tía quan chi phí thì miễn khảo hạch coi như đỗ sinh đồ dùng (tú tài). Khoa cử thiếu tính kỷ cương, vậy cho nên nhân tài cũng dần dần vắng bóng.

Cũng chính vì đường quan lộ của Trịnh Tuệ thăng tiến nhanh, ông lại là con cháu chúa Trịnh. Nỗ lực nên, có nhiều dị nghị đố kỵ khi cho rằng ông được thiên vị đề nghị mới đỗ Trạng nguyên.

Trước đó, vào khoa thi Hội mà lại Trịnh Tuệ dự thi do một người họ Trịnh là Trịnh Diễm quản lý khảo, cho đến khi thi Đình lại xẩy ra một sự thay đổi khác so với đầy đủ khoa thi trước. Đó là việc những thí sinh thay bởi vào sảnh rồng nhằm vua Lê vấn thi thì lại vào sân chúa nhằm chúa Trịnh Giang hỏi thi.

Theo sử sách ghi chép, thì việc thay đổi nói trên là vì Hoàng Công Phụ - viên quan lại trong triều đình được chúa yêu, lại nghịch thân với ông Trịnh Tuệ, bày đặt ra. Vì thế dư luận dị nghị nhận định rằng Trịnh Huệ không tài năng mà là vì có loại dõi nhà chúa nên mới được rước đỗ Trạng.

Từ khi bắt đầu mở khoa thi (1075) đến khi hoàn thành (khoa thi sau cuối tổ chức năm 1919), tổng cộng có 184 khoa thi cùng với 2785 vị đỗ đại khoa (đỗ tiến sĩ và tính cả phó bảng), trong các số ấy có 56 Trạng nguyên (gồm 7 trong các 9 thủ khoa Đại Việt với 49 trạng nguyên).(Dựa theo công trình phân tích "Các công ty khoa bảng Việt Nam" "Quốc triều mùi hương khoa lục".)
Trạng nguyên là danh hiệu thuộc học vị ts của fan đỗ tối đa trong những khoa đình thời phong loài kiến ở Việt Nam, kể từ khi có danh hiệu Tam khôi giành cho 3 địa chỉ đầu tiên. Người đỗ Trạng nguyên nói riêng cùng đỗ tiến sĩ nói chung đề xuất vượt qua 3 kỳ thi: thi hương, thi hội cùng thi đình.

*

Img_trangnguyen.jpg
Khoa thi thứ nhất được xuất hiện thêm dưới thời Lý năm 1075, nhưng tín đồ đỗ đầu khoa thi này là Lê Văn Thịnh chưa được gọi là Trạng nguyên. Danh sách rõ ràng những fan đỗ đầu các kỳ thi này xem bài Thủ khoa Đại Việt. Buộc phải đến đời vua è cổ Thái Tông (1246 hoặc 1247?) mới đưa ra định chế tam khôi (3 vị trí đỗ đầu mang tên gọi trang bị tự là: Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa) thì mới có danh hiệu Trạng nguyên và bạn đầu tiên giành danh hiệu Trạng Nguyên là Nguyễn Hiền. Đến thời bên Nguyễn thì không lấy danh hiệu Trạng nguyên nữa. Cho nên vì vậy Trạng nguyên sau cuối là Trịnh Tuệ đỗ khoa Bính Thìn (1736) thời Lê-Trịnh.Danh sách bên dưới đây bao hàm cả 7 nhân thứ đổ đầu bảng khoa từ thời điểm năm 1246 quay trở lại trước, lúc vẫn chưa có danh hiệu Trạng Nguyên:Danh Sách
1. Lê Văn Thịnh (1038- ?) Người buôn bản Đông cứu , huyện Yên Định, Bắc Giang . Đỗ Trạng nguyên khoa thi Ất Mão niên hiệu Thái Ninh trang bị 4 (1075), đời Lý Nhân Tông. Làm cho một tín đồ văn võ tuy vậy toàn. Bao gồm công khổng lồ trong cuộc bàn bạc ở đất Vĩnh Bình( trực thuộc châu Ung liền kề huyện quang Lang, thức giấc Cao Băn`g thời Lý ) năm 1084. Vì bao gồm công đề xuất được thăng chức thái sự2. Mạc Hiển Tích ( ? - ? ) Người thôn Long Động, huyện Chí Linh ( ni là Hải Hưng ). Đỗ TRạng nguyên khoa Bính dần niên hiệu Quảng Hựu thứ hai (1086), đời Lý Nhân Tông. Làm quan Hàn lâm học tập sĩ rồi thăng lên tới mức Thượng thư ( Mạc Đỉnh chi là con cháu 5 đời của ông).3. Bùi Quốc Khái ( ? - ? ) Người xóm Bình Lãng, bao phủ Thượng Hồng (Nay là thị trấn Cẩm Bình, Hải Hưng). Đỗ Trạng nguyên khoa Ất Tỵ niên hiệu Trịng Phù sản phẩm công nghệ 10 (1185), đời Lý Cao Tông. Ông đỗ cao và được trao chức Nhập thị kinh diên (dậy Thái tử cùng hâù vua học)4. Nguyễn công bình ( ? - ? ) Người khu đất Yên Lạc, lấp Tam Đới (Vĩnh Phú ngày nay). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Dậu niên hiệu loài kiến Gia vật dụng 3 (1213), đời Lý Huệ Tông. Làm cho quan cho Hàn lâm học tập sĩ .5. Trương hanh hao ( ? - ? ) Người làng táo bạo Tân (Yên Tân), thị trấn Gia Phúc, đậy Hạ Hồng , hải dương (huyện Tứ Lộc, Hải Hưng ngày nay). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Thìn, niên hiệu Kiên Trung trang bị 8(1232), đời è cổ Thái Tông . Có tác dụng quan đến Thị lang, Hàn lâm học sĩ .6. Nguyễn quan tiền Quang ( ? - ? )Người xóm Tam sơn, thị trấn Đông Ngàn, ghê Bắc (huyện Tiên đánh , Hà Bắc ngày nay). Đỗ Trạng nguyên khoa gần kề Ngọ(1234). Làm quan cho chức Bộc xạ, khuyến mãi hàm Đại tư không .7. Giữ Miễn ( ? - ? ) Còn có tên Lưu Miện, ko rõ quê quán. Đỗ Trạng nguyên khoa Kỷ Hợi niên hiệu Thiên Ứng - thiết yếu Bình thiết bị 8 (1239), đơì trằn Thái Tông. Có tác dụng quan tới chức Hàn lâm Thị độc .8. Nguyễn hiền hậu ( 1234 - ? )Người làng Dương A, thị xã Thượng Hiên` , sau thay đổi là Thượng Nguyên (nay là thị trấn Nam Ninh, Hà nam giới Ninh). Đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Muì , niên hiệu Thiên Ứng-Chính Bình trang bị 16(1247), đời è Thái Tông. Lúc đó ông mới 13 tuổi, vì không đủ niên vua mang lại về quê 3 năm tu dưỡng . Làm quan mang lại chức Thượng thư cỗ Công. Về hưu, mất tại nhà. Bao gồm đi sứ Nguyên vài lân` .9. è Quốc Lặc ( ? - ? ) Người xóm Uông Hạ, thị xã Thanh Lâm, châu Thượng Hồng (nay là huyện Nam Thanh , Hải Hưng). Đỗ Trạng nguyên khoa Bính Thìn niên hiệu Nguyên Phong thứ 6 (1256), đời è cổ Thái Tông. Có tác dụng quan mang đến Thượng thự sau thời điểm mất, vua phong có tác dụng Phúc thân`, hiệu là bạo dạn Đạo Đại vương .10. Trương Xán ( ? - ? ) Người thôn Hoành Bồ, thị xã Quảng Trạch , châu cha Chính (nay ở trong tỉnh Bình Trị Thiên). Đỗ Trại Trạng nguyên, thuộc khoa với kinh Trạng nguyên trần Quốc Lặc năm 1256, đời trằn Thái Tông. (Thời è cổ nếu ai quê từ ninh bình trở ra đỗ Trạng nguyên thì call là khiếp Trạng nguyên, còn từ bỏ Thanh Hoá trở vào gọi là Trại). Về học thức đều đề xuất giỏi đồng nhất .11. Trần cầm ( ? - ? ) Người buôn bản Phạm Triền , thị xã Thanh Miện, bao phủ Hạ Hồng (nay thuộc thị trấn Ninh Khanh, Hải Hưng). Đỗ khiếp Trạng nguyênkhoa Bính dần dần niên hiệu Thiệu Longthứ 9 (1266), đời è cổ Thánh Tông. Có tác dụng quan mang lại Hiến sát sứ .12. Bạch Liêu ( ? - ? ) Người làng Nguyên Xá, thị trấn Đông Thành, tủ Diễn Châu (nay trực thuộc tỉnh Nghệ Tĩnh). Đỗ Trại Trạng nguyên cùng khoa với gớm Trạng nguyên Trần ráng khoa Bính Dần. Sau thời điểm qua đời được vua phong mang đến làm Phúc thần, hiệu là Đương Cảnh thành hoàng Đại Vương.13. Lý Đạo Tái ( 1254 - 1334 ) Người buôn bản Vạn Tải, thị xã Gia Định xứ ghê Bắc (nay là thị xã Thuận Thành, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tý, niên hiệu Nguyên Phong thứ hai (1252), đời è Thái Tông. Làm quan làm việc Đông những Viện Hàn lâm, gồm đi sứ Trung Quốc. Trong tương lai , ông vứt quan đi tu ở chuà Quỳnh Lâm (Hải Dương cũ), được sư pháp Loa và Trần Nhân Tông (tổ máy nhất) hết sức trọng . Năm 1317, Pháp Loa (vị tổ thứ 2) lấy y chén bát của Điêu ngự giác hoàng (tổ máy nhất) truyền cho. Sau thời điểm được truyền Y bát, Đạo Tái lên tu sinh sống núi im Tử làm vị tổ máy 3 của phái Phật Trúc Lâm, cùng với đạo hiệu Huyền quang đãng Tôn Giả. Huyền Quang tốt thơ văn. Hiện nay còn thành tựu "Trần triều vậy phả hành trạng".14. Đào Thúc ( ? - ? ) Người xã phủ Lý, huyện Đông tô (nay trực thuộc tỉnh Thanh Hoá). Đỗ Trạng nguyên khoa Ất Hợi, niên hiệu Bảo Phù sản phẩm 3 (1275), đời nai lưng Thánh Tông . Không rõ ông làm quan mang đến chức gì. Chỉ biết sau khi chết ông được phong Phúc thần tại địa phương.15. Mạc Đỉnh đưa ra ( 1272 - 1346 ) Có thương hiệu tự 9 tên chữ ) là huyết Phu, bạn làng Lũng Động. Đỗ Trạng nguyên khoa tiếp giáp Thìn niên hiệu Hưng Long lắp thêm 12 (1304), đời trần Anh Tông. Làm cho quan mang đến Tả bộc xạ (tức Thượng thư), đi sứ nhà nguyên 2 lần. Body xấu xí, tính đơn giản và giản dị thanh liêm, minh mẫn , đối đáp nhanh . Lúc vào thi Đình, vua thấy ông quái đản , tỏ ý không hài lòng. Ông tức thì làm bài bác "Ngọc thức giấc liên phú" (bài phú hoa sen trong giếng ngọc) nhằm tỏ chí mình. "Ngọc tỉnh liên phú", thơ với câu đối của ông vẫn tồn tại truyền tới ngày nay trong sách "Việt âm thi tập" cùng "Toàn Việt thi lục".16. Đào Sư Tích ( ? - ? ) Người buôn bản Cổ Lễ, huyện Nam Chân , sau đổi là thị trấn Nam Trực, phủ Thiên trường (nay thuộc huyện Nam Ninh , Hà phái mạnh Ninh). Đỗ trạng nguyên khoa liền kề Dần niên hiệu Long Khánh thứ hai (1374), đời trằn Duệ Tông. Làm quan Tả tư lang trung, nhập nội Hà khiển Hành khiển . Vua không nên ông chép sách "Bảo hoà điện dư bút". Thời hồ Quý Ly, bị giáng xuống Trung bốn thị lang, Tri thẩm hình viện sự. Sau khoản thời gian qua đời dân làng mạc Cổ Lễ bái ông làm cho Thành hoàng, được rất nhiều triều đại vua chúa ban sắc đến làm Thượng đẳng thần.17. Lưu giữ Thúc Kiệm ( ? - ? ) Người làng Trạm Lệ, thị trấn Gia Bình, tủ Thuận Am, xứ kinh Bắc (nay thuộc thị xã Gia Lương, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Canh Thìn niên hiệu Thánh nguyên trước tiên (1400), đời hồ nước Quý Ly có tác dụng quan cho Hàn Lâm trực học sĩ. Ông giỏi văn tự biện bạch buộc phải Hồ Quý Ly giao cho thảo những văn từ bang giao với các nước láng giềng. Ông là chúng ta cùng khoa với nhiều người khét tiếng như Nguyễn Trãi, Lý Tử Tấn, Vũ Mộng Nguyên ... Họ đều phục kỹ năng mẫn cán cùng đức tính thanh liêm của ông.18. Nguyễn Trực ( 1417 - 1474 ) Có tên chữ là Công Dĩnh, tên hiệu là Hu Liêu, người làng Bối Khê, huyện Ứng Thiên, trấn Sơn phái nam (nay thuộc thị trấn Thanh oách , Hà sơn Bình). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ 3(1442), đời Lê Thái Tông. Làm quan cho Hàn lâm viện Thị giảng, đi sứ nha Minh chạm mặt khi thi hội, ứng chế ông lại đỗ đầụ tín đồ đương thời call ông là Lưỡng quốc Trạng nguyên- Trạng nguyên nhì nước . Hiện nay còn 3 thành tích : Bảo anh lương phương (y học), Hu Liêu tập (văn), cùng Ngu nhàm (văn).19. Nguyễn Nghiêu tứ ( ? - ? ) Có tên hiệu là Tùng Khê, thuở nhỏ còn có tên tục là Lợn vì chưng đẻ mon Hợi, bạn xã Phú Lương , huyện Võ Giàng , đậy Từ Sơn, xứ tởm Bắc (nay thuộc thị xã Quế Võ, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Mậu Thìn niên hiệu Thái Hoà sản phẩm công nghệ 6 (1448), đời Lê Nhân Tông. Có tác dụng quan An phủ sứ, Hàn lâm trực học tập sĩ. Đi sứ nhà Minh rồi được thăng lên Lại bộ Thượng thư .20. Lương cụ Vinh (1441 - ? )Có tên tự là Cảnh Nghị , hiệu là Thụy Hiên, fan làng Cao Hương, thị trấn Thiên Bản, trấn Sơn phái nam Hạ (nay là huyện Vụ bản, Hà phái nam Ninh). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý hương thơm niên hiệu quang Thuận vật dụng 4 (1463), đời Lê
Thánh Tông. Có tác dụng quan những chức: Trực học tập sĩ viện Hàn lâm, Thị thư, Chưởng viện sự. Ông chẳng những tốt văn còn giỏi toán nên người đương thời điện thoại tư vấn ông là Trạng Lường .21. Vũ Kiệt ( ? - ? )
Người xã yên Việt, huyện cực kỳ Loại, gớm Bắc (nay là thị xã Thuận Thành , Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Tỵ, niên hiệu Hồng Đức lắp thêm 3 (1473), đời Lê Thánh Tông. Có tác dụng quan mang lại Tả thị lang kiêm Đông các hiệu thư .22. Vũ Tuấn Thiều ( 1425 - ? )Người làng mạc Nhật Thiều, thị xã Quảng Đức, bao phủ Trung Đô (Nay thuộc thị trấn Từ Liêm, Hà Nội). Đỗ Trạng nguyên khoa Ất mùi , niên hiệu Hồng Đức đồ vật 6 (1475), đời Lê Thánh Tông. Làm quan cho Lại cỗ Tả thị lang.23. Phạm Đôn Lễ ( 1454 - ? ) Người thôn Hải Triều , thị trấn Ngự Thiên, đậy Long Hưng, trấn Sơn phái mạnh Hạ (nay thuộc thị xã Hưng Hà, Thái Bình). Đỗ Trạng nguyên khoa Tân Sửu, niên hiệu Hồng Đức vật dụng 12 (1481), đời Lê Thánh Tông. Làm cho quan đến Thị lang, Thượng thự Ông là tổ sư nghề dệt chiếu cói Hới lừng danh của tỉnh thái bình .24. Nguyễn Quang bật ( 1463 - 1505 )Người xã Bình Ngô, huyện Gia Bình, che Thuận An, gớm Bắc (Nay là huyện Gia Lương, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa gần cạnh Thìn, niên hiệu Hồng Đức vật dụng 15 (1484), đời Lê Thánh Tông. Làm quan Hàn lâm Hiệu lý. Ông là thành viên nhóm Tao Đàn nhị thập bát tú. Vày trái ý của Lê
Uy Mục nên bị giáng xuống Thưà Tuyên, Quảng Nam. Vua sai người mật dìm chết ở sông Phúc Giang. Tương Dực Đế biết ông bị tiêu diệt oan, bèn truy vấn phong tước Bá , và bộ quà tặng kèm theo lá cờ thêu 3 chữ "Trung Trạng Nguyên". Vua còn cho dân địa phương lập miếu thờ có tác dụng thành hoàng .25. Trằn Sùng Dĩnh ( 1465 - ? )
Người làng Đông Khê, huyện Thanh Lâm, bao phủ Thượng Hồng (Nay là thị xã Thanh Hà, Hải Hưng). Đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Mùiniên hiệu Hồng Đức sản phẩm công nghệ 18 (1487), đời Lê Thánh Tông. Làm quan Đô ngự sử Thập nhị ghê diên, rồi được thăng lên Hộ bộ Thượng thự khi mất được phong mang đến làm Phúc thần trên quê.26. Vũ Duệ ( ? - 1520 ) Còn mang tên là Vũ Công Duệ, thương hiệu lúc nhỏ tuổi là Nghĩa Chi, tín đồ xã Trình Xá, thị trấn Sơn Vi, trấn tô Tây (nay thuộc thị xã Thanh Sơn, tỉnh Vĩnh Phú). Đỗ Trạng nguyên khoa Canh Tuất, niên hiệu Hồng Đức vật dụng 21 (1490). Làm quan mang lại Lại cỗ Thượng thư kiêm Đông những Đại học tập sĩ chầu kinh diên, được tặng kèm Thiếu bảo, tước đoạt Trịnh Khê Hầụ27. Vũ Tích ( ? - ? ) Có sách cho là Vũ Dương, fan làng Man Nhuế, thị xã Thanh Lâm, quá Tuyên , thành phố hải dương (nay ở trong huyệ nam Thanh, Hải Hưng). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Sửu, niên hiệu Hồng Đức trang bị 24 (1493). Có tác dụng quan đến Hàn lâm Thị thư, đi sứ Trung Quốc, được thăng lên Công bộ Thượng thư, tước đoạt Hầụ bao gồm chân trong đội Tao Đàn thị nhập chén tú của Lê Thánh Tông .28. Nghiêm Hoản ( ? - ? ) Còn mang tên là Viên, làng Phùng Ninh Giang, thị xã Quế Dương, phủ Từ Sơn, trấn khiếp Bắc (nay thị xã Quế Võ, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Bính Thìn niên hiệu Hồng Đức thiết bị 27 (1496), đời Lê Thánh Tông. Ông mất ngay sau khoản thời gian đỗ, chưa kịp nhận chức .29. Đỗ Lý Khiêm ( ? - ? ) Người xóm Dong Lãng, lấp Kiến Xương, trấn Sơn nam Hạ (Nay là thị trấn Vũ Thư, Thái Bình). Đỗ Trạng nguyên khoa thi Kỷ Mùi, niên hiệu Cảnh Thống thứ hai (1499), đời Lê Hiển Tông. Làm cho quan mang lại Phó đô Ngự sử. Đi sứ đơn vị Minh bị mất nghỉ ngơi dọc đường.30. Lê Ích Mộc ( ? - ? ) Người làng Thanh Lãng, thị trấn Thủy Đường, lấp Kinh Môn (Nay là huyện Thủy Nguyên, tp Hải Phòng). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Cảnh Thống máy 5 (1502), đời Lê Hiển Tông . Có tác dụng quan cho Tả thị lang. Trước khi đỗ đạt , ông ở miếu Diên Phúc, cần đến khi ông chết, quần chúng địa phương lập miếu thờ với tạc tượng ông thờ làm việc cạnh chùa.31. Lê nề ( 1528 - ? ) Có sách chép là Lê Đỉnh, fan xã chiêu tập Trạch , thị xã Đường Am, che Thượng Hồng (nay là huyện Cẩm Bình, Hải Hưng). Đỗ Trạng nguyêhn khoa Ất Sửu, niên hiệu Đoan Khánh trước tiên (1505), đời Lê Uy Mục. Có tác dụng qua cho Hộ bộ Thị Lang, lúc mất được tặng kèm tước Đạo Trạch Bá.32. Nguyễn Giản Thanh ( 1482 - ? ) Người xã mùi hương Mặc (Ông Mặc), thị xã Đông nghìn , lấp Từ Sơn, kinh Bắc (nay là huyện Tiên Sơn, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Mậu Thìn, niên hiệu Đoan Khánh máy 4 (1508), Đời Lê Uy Mục . Làm cho quan cho Viện hàn lâm Thị thư, kiêm Đông những Đại học sĩ. Đi sứ phương Bắc rồi được thăng lên Thượng thư, Hàn lâm Thị độc Chưởng viện sự, tước Trung đậy Bá, thời điểm mất được tăng tước Hầu .33. Hoàng Nghĩa Phú ( 1479 - ? ) Người xã Lương Xá (sau làm nhà ở Đan Khê), thị trấn Thanh oai nghiêm , tỉnh Hà sơn Bình (nay là thôn Đa Sĩ, Thanh Oai, Hà đánh Bình). Đỗ Trạng nguyên khoa Tân Mùi, niên hiệu Hồng Thuận thứ 2 (1511), đời Lê Tương Dực . Có tác dụng quan đến Tham tri chủ yếu sự, kiêm Đô ngự sử. Thời điểm mất được phong làm cho phúc thần.34. Nguyễn Đức Lượng ( ? - ? ) Người buôn bản Canh Hoạch, thị xã Thanh Oai, đậy Ứng Thiên, trấn Sơn nam giới (nay nằm trong Thanh Oai, Hà đánh Bình). Đỗ Trạng nguyên niên hiệu Hồng Thuận sản phẩm công nghệ 5 (1514), đời Lê Tương Dực. Đi sứ phương Bắc, cơ hội mất được khuyến mãi ngay Thượng thư.35. Ngô Miên Thiều ( Thiệu ) ( 1498 - ? ) Người buôn bản Tam Sơn, thị trấn Đông Ngàn, tủ Từ Sơn, gớm Bắc (nay thuộc thị xã Tiên Sơn, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Mậu Dần, niên hiệu quan tiền Thiệu sản phẩm công nghệ 3 (1518), Đời Lê Chiêu Tông. Làm cho quan cho nhà Mạc mang lại Thượng thư kiêm Đô ngự sử, Nhập thị ghê diên, tước Lý Khế.36. Hoàng Văn Tán (? - ?) Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Mùi, niên hiệu Thống Nguyên thứ 2 (1523) thời Lê Cung Đế.37. Trần Tất Văn ( ? - ? ) Người làng mạc Nguyệt Áng, thị trấn An Lão, tủ Kinh Môn, thành phố hải dương (nay thuộc ngoại thành Hải Phòng). Đỗ Trạng nguyên khoa Bính Tuất, niên hiệu Thống Nguyên vật dụng 5 (1526), thời Lê Cung Đế . Thời Mạc, đi sứ phương Bắc, rồi làm cho Thượng thư, tước đoạt Hàn Xuyên Bá .38. Đỗ Tông ( ? - ? ) Người làng mạc Lại Óc, thị xã Tế Giang, lấp Thuận An, kinh Bắc (nay thuộc thị trấn Mỹ Văn, tỉnh Hải Hưng). Đỗ Trạng nguyên khoa Kỷ Sửu, niên hiệu Minh Đức vật dụng 3 (1529), đời Mạc . Làm quan mang lại Đông những Đại học tập sĩ. Cơ hội mất được truy khuyến mãi Hình bộ Thượng thư.39. Nguyễn hoạn ( ? - ? ) Có tên hiệu là Cảo Xuyên, tín đồ làng Canh Hoạch, thị trấn Thanh Oai, trấn Sơn phái nam (nay trực thuộc tỉnh Hà sơn Bình). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Thìn, niên hiệu Đại thiết yếu thứ 3 (1532), đơì Mạc Thái Tông (Đăng Doanh). Làm cho quan đến Thượng thư cỗ Lại kiêm Đô ngự sử, tước đoạt Thư Quận Công . Thọ 63 tuổi .40. Nguyễn Bỉnh Khiêm ( 1491 - 1585 ) Có tên tự là Hạnh Phủ. Hiệu là Bạch Vân tiên sinh , tên hiệu Tuyết Giang Phu Tử. Đỗ Trạng nguyên khoa Ất Mùi, niên hiệu đại chủ yếu thứ 6 (1535), đời Mạc Thái Tông. Làm Đông những Hiệu thư, Lại bộ Tả thị lang kiêm Đông các Đại học tập sĩ, tước đoạt Trình Tuyền Hầu .41. Giáp Hải ( ? - ? ) Sau đổi tên là tiếp giáp Trưng, hiệu ngày tiết Trai, người làng Dĩnh Kế, thị trấn Phượng Nhãn (nay thuộc huyện Yên Dũng, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Mậu Tuất, niên hiệu Đại chính thứ9 (1538), đời Mạc Thái Tông. Làm cho quan đến Lục cỗ Thượng thư kiêm Đông những Đại học tập sĩ, Nhập thị ghê diên, tước đoạt Kế Khê Bá, Luân Quận Công .42. Nguyễn Kỳ ( ? - ? ) Người buôn bản Bình Dân, thị xã Đông Yên, che Khoái Châu , trấn Sơn nam giới Hạ (nay là huyện Châu Giang, Hải Hưng). Đỗ Trạng nguyên khoa Tân Sửu , niên hiệu Quảng Hoà trước tiên (1541), đơì Mạc Hiến Tông (Phúc Hải). Có tác dụng quan đến Hàn lâm Thị thự.43. Dương Phú tư ( ? - ? ) Người làng Lạc Đạo, huyện Gia Lâm, tủ Thuận An, trấn ghê Bắc (nay thuộc thị trấn Văn Lâm, Hải Hưng). Đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Muì, niên hiệu Vĩnh Định trước tiên (1547), đời Mạc Tuyên Tông (Phúc Nguyên). Làm quan Tham Chính. Dâng sớ xin qui thuận Lê nuốm Tông rồi đi sinh hoạt ẩn .44. Trần Bảo ( 1523 - ? ) Người làng mạc Cổ Chữ, thị trấn Giao Thủy , trấn Sơn phái nam Hạ (nay thuộc thị trấn Xuân Thủy, Hà nam giới Ninh). Đỗ Trạng nguyên khoa Canh Tuất, niên hiệu Cảnh kế hoạch thứ 3 (1550), đời Mạc Tuyên Tông . Có tác dụng quan Thượng thư, đi sứ phương Bắc, tước Nghĩa sơn Bá, được tặng kèm Quận Công .45. Nguyễn Lượng Thái ( ? - ? ) Người thôn Bình Ngô, thị xã Gia Định , lấp Thuận An, trấn kinh Bắc (nay thuộc thị xã Thuận Thành, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Sửu, niên hiệu Cảnh kế hoạch thứ 6 (1553), đời Mạc Tuyên Tông . Làm cho quan mang lại Tả thị lang cỗ Lễ, kiêm Đông những Đại học tập sĩ, tước Định Nham Hầu .46. Phạm Trấn ( ? - ? ) Người xóm Lam Kiều, thị xã Gia Phúc, phủ Hạ Hồng, hải dương (nay thuộc thị trấn Tứ Lộc, Hải Hưng). Đỗ Trạng nguyên khoa Bính Thìn, niên hiệu quang quẻ Bảo sản phẩm công nghệ 3 (1556), đời Mạc Tuyên Tông . Làm cho quan cho nhà Mạc, khi công ty Mạc mất, cự xuất xắc không ra có tác dụng quan mang đến nhà Lê bắt buộc bị ám hại.47. Đặng Thì Thố ( 1526 - ? ) Người làng im Lạc, thị trấn Thanh Lâm (nay thuộc thị trấn Thanh Hà, Hải Hưng). Đỗ Trạng nguyên khoa Kỷ hương thơm , niên hiệu quang đãng Bảo thiết bị 6 (1559), đời Mạc Tuyên Tông. Được bên Mạc khôn xiết trọng dụng.48. Phạm Đăng Quyết ( ? - ? ) Tên lúc nhỏ là Phạm Duy Quyết, bạn làng Xác Khê, thị xã Chí Linh, tủ Nam Sách, thành phố hải dương (Hải Hưng ngày nay). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tuất , niên hiề.u Thuần Phúc đầu tiên (1562), đời Mạc Mậu Hợp. Làm cho quan cho Tả thị lang kiêm Đông các Đại học tập sĩ, tước Xác Khê Hầu.49. Phạm quang quẻ Tiến ( ? - ? ) Người xóm Lương Xá, thị trấn Lương Tài, trấn ghê Bắc (nay thuộc huyện Thuận Thành, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Ất Sửu, niên hiệu Thuần Phúc sản phẩm 4 (1565), đời Mạc Mậu Hợp. Mất trên đường đi sứ Trung Quốc.50. Vũ Giới ( ? - ? ) Người xóm Lương Xá, thị trấn Lương Tài, trấn kinh Bắc (Thuận Thành, Hà Bắc ngày nay). Đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Sửu, niên hiệu Sùng Khang trang bị 12 (1577). Làm cho quan đến lại bộ Thượng thư.51. Nguyễn Xuân bao gồm ( 1587 - ? ) Người xóm Phù Chẩn, thị trấn Đông Ngàn, tủ Từ Sơn, kinh Bắc (nay thuộc huyện Tiên Sơn, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Sửu, niên hiệu Dương Hòa đồ vật 3 (1637), đời Lê Thần Tông . Làm cho quan đến Lại cỗ Tả thị lang. Được tặng Thượng thư, tước Hầu.52. Nguyễn Quốc Trinh ( 1624 - 1674 ) Người buôn bản Nguyệt Áng, thị xã Thanh Trì, lấp Thường Tín, Trấn Sơn nam giới Thượng (nay là làng mạc Đại Áng, thị trấn Thanh Trì , Hà Nội). Đỗ Trạng nguyên khoa Kỷ Hợi, niên hiệu Vĩnh Thọ thứ 2 (1659), đời Lê Thần Tông. Làm cho quan đến Bồi tụng. Đi sứ Thanh ,bị thịt hại, sau được truy bộ quà tặng kèm theo Binh cỗ Thượng thư, Trì Quận Công. Vua mang đến tên thụy là Cường Trung và phong đến làm Thượng đẳng Phúc thần.53. Đặng Công chất ( 1621 - 1683 ) Người làng mạc Phù Đổng, thị xã Tiên Du, đậy Từ Sơn, trấn kinh Bắc (nay thuộc thị xã Gia Lâm, Hà Nội). Đỗ Trạng nguyên khoa Tân Sửu, niên hiệu Vĩnh Thọ thiết bị 4 (1661). Có tác dụng quan cho Thượng thư cỗ Binh, bộ Hình. Cơ hội mất được tặng ngay Thiếu Bảo, tước đoạt Bá.54. Lưu giữ Danh Công ( 1643 - ? ) Người thôn Phương Liệt, thị trấn Thanh Trì, che Thường Tín, trấn Sơn nam giới (Nay thuộc thị xã Thanh Trì, Hà Nội). Đỗ Trạng nguyên khoa Canh Tuất, niên hiệu Cảnh Trị sản phẩm công nghệ 8 (1670), đời Lê Huyền Tông. Làm cho quan cho Hàn lâm học sĩ.55. Nguyễn Đăng Đạo ( 1650 - 1718 ) Sau đổi tên là Liên, fan làng Hoài Bão, huyện Tiên Sơn, trấn ghê Bắc ni là huyện Tiên Sơn, Hà Bắc). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Hợi, niên hiệu chủ yếu Hoà vật dụng 4 (1683), đời Lê Hy Tông. Có tác dụng quan đến Hữu thị lang bộ Lại, Thượng thư kiêm Đông các Đại học sĩ, tước đoạt Bá. Đi sứ Trung Quốc, thời điểm mất được tặng ngay Thượng thư bộ Lại, thọ Quận Công .56. Trịnh Huệ ( 1701 - ? ) Có tên hiệu là Cúc Lam, tín đồ xã Sóc Sơn, thị xã Quảng Hóa, Thanh Hoá (nay thuộc thị xã Quảng Xương, Thanh Hoá). Đỗ Trạng nguyên khoa Bính Thìn, niên hiệu Vĩnh Hựu thứ hai (1736), đời Lê Ý Tông. Làm quan Tham tụng rồi được thăng lên Thượng thư cỗ Hình, quốc tử giám Tế Tửu (thời Trịnh Doanh).