Một lần ngược núi đồi lặng Thế, nhằm nghe vang vọng đâu đây dư âm thần kỳ từ những phiên bản hùng ca quật cường cuộc khởi nghĩa nông dân vày người nhân vật Đề Thám lãnh đạo, shop chúng tôi được bạn dân phiên bản địa trình làng thêm rằng, yên ổn Thế còn tồn tại đền Nguyệt Hồ rất thiêng thiêng, huyền bí - là chỗ duy duy nhất tại nước ta thờ Chúa Bói, là add văn hoá trung ương linh của không ít đồng cô, đồng cậu vẫn luôn thành trung ương hành hương thơm về hầu chúa, được chiêm bái cảnh sắc, không gian giữa núi rừng nghìn năm xanh ngút. Đặc biệt, khác nước ngoài đến đây được và lắng đọng tâm hồn giữa những cung bậc thần tiên của điệu hát văn, hầu thánh.
Bạn đang xem: Văn chúa nguyệt hồ
Lưu danh huyền thoại
“Ai lên tới mức Cao đánh Bạch Mã, hỏi thăm đền rồng chúa Nguyệt chỗ nao? ké hỏi thăm phố Kép đi vào/ ngã tư ba Hạ có tuyến đường vào mỏ than/ Ngôi thường thờ Chúa gồm miếu Cậu, lầu Cô/ xung quanh đá mọc lô xô tuyến đường vào/ Cây ngọc lan xanh lè bốn mùa”... Lời hát văn mệnh danh phong cảnh đền Nguyệt Hồ vẫn khá quen thuộc với nhân dân xung quanh và đều ai “mộ đạo”.
Nằm trong số những triền núi non trùng điệp, tự lâu, hát văn đang trở thành “đặc sản” trung tâm linh tại thường Nguyệt Hồ, xã hương Vĩ, thị xã Yên núm (Bắc Giang). Vị trí đây cận kề địa phận thị trấn Hữu Lũng (Lạng Sơn), các sinh hoạt, tập tiệm đồng bào quanh xã mùi hương Vĩ với đậm dấu ấn vùng núi.
| Khung cảnh đền rồng Nguyệt Hồ quan sát từ phía sau. |
Bà Nguyễn Thị Chắt 90 tuổi - thủ nhang trên đền kể rằng: toàn quốc duy chỉ gồm đền này thờ “Chúa Bói”, theo quan niệm, phần nhiều thầy chiêm tinh, địa lý, thanh đồng lúc trình đồng mở phủ đầy đủ lên đây dâng văn, xin lộc thánh. Trong đó giữa những nét văn hóa không thể thiếu là hát văn, hầu đồng.
Truyền thuyết kể rằng: “Bà Nguyệt Nga là tín đồ vùng im Thế, gồm lòng nhân hậu, lão tổ Quỷ cốc Tử tiên sinh đã thương tình và truyền dạy mang lại bà pháp thuật chiêm tinh, tướng mạo số với đặt tên hiệu là Nguyệt Hồ. Để ghi nhớ lao động và cuộc sống của Chúa, fan đời sau dâng văn rằng: “Sống âm thầm mồ côi thân phụ mẹ/ chạm mặt được thầy Quỷ cốc tiên sinh/ Một đời người đi làm việc phúc cứu vớt dân/ Tiên sinh ban phép đặt tên Nguyệt Hồ/ tiếng đồn cho tới Kinh Đô/ tất cả bà Chúa Bói Nguyệt Hồ vô cùng hay/ cánh cửa gia sự hôm nay/ Đồng gia tín chủ Chúa Bà chỉ cho/ Chúa truyền những ghế khỏi lo/ chọn danh sửa lễ làm cho tôi Chúa Bà/ kéo lên vải vóc lụa là/ Thoi xanh, chiến mã tía tiến về ngàn xanh...”.
Sau khi học được phép của Tiên Sinh, bà dành cả đời mình để triển khai phúc giúp dân lành. Chẳng bao lâu, danh thơm ấy đã lan truyền tới ghê đô, đức vua bèn mời chúa về, các lần ra trận kháng giặc xâm lăng, vua đều cho những người đến, nhờ bà coi lành dữ và hỏi chuyện quân cơ, mưu lược. Giới thanh đồng thường nhận xét rằng: Bà chúa Nguyệt hồ nước khi ngự đồng thường xuyên mặc áo xanh, múa mồi. Ngày lễ tại thường Nguyệt hồ nước vào 15-2 âm lịch, tại phía trên phần tế được thực hiện với gần như nghi lễ rất dị là lễ hát dưng văn. Người được chọn diễn xướng hát văn phải có giọng hát hay, lũ giỏi, đức tài toàn vẹn và mái ấm gia đình không có tang bụi.
Điểm đến trung ương linh
Ghé thăm đền rồng Nguyệt Hồ, du khách không chỉ được trải nghiệm, thưởng thức những giá chỉ hát văn hầu đồng mà còn là dịp để tưởng niệm đến công huân to bự của chúa, kể nhở rứa hệ trẻ cần có cái nhìn, tình cảm trân trọng cuộc sống có được như ngày hôm nay.
Trong hậu cung đền rồng Nguyệt Hồ đặt bức tượng Bà Chúa phiên bản đền, chúa Nguyệt Hồ, tức Nguyệt Nga công chúa và tô điểm tượng cúng theo đạo thờ Mẫu có hàng Thánh mẫu mã tới hàng Quan, sản phẩm Chầu, ông Hoàng, những Cô, Cậu cùng Đức Thánh Trần. Nhị cung ngoại trừ tòa đại bái cũng tô điểm tượng bái theo đạo thờ Mẫu. Như vậy, theo bề dày định kỳ sử, đền Nguyệt Hồ đang được khóa lên nhiều lớp tín ngưỡng, không tính thờ “Bà chúa Nguyệt Hồ- Chúa Bói”, còn cúng “Tam tòa Thánh Mẫu”, cúng Cô, bái Cậu, thờ tô Trang, thờ các ông Hoàng với đức Thánh trần Triều...
| Một vấn hầu đồng, hát văn ở thường Nguyệt Hồ. |
Được chứng kiến một canh hát văn, hầu đồng ở đền Nguyệt hồ thật sự mang đến cho mọi người nhiều cảm xúc. Giờ đồng hồ trống thảnh thơi vang lên, âm thanh nỉ non của sáo trúc, sáo mèo, lũ nguyệt, đàn tranh hòa quyện giữa núi rừng làm cho buổi lễ có sức hút lạ kì. Bên trên ban thờ, lễ vật đang tươm tất bánh kẹo, hoa quả. Bên dưới chiếu, thanh đồng, cung văn và người đi lễ trang nghiêm chắp tay thành kính, một canh hát văn tại đền rồng Nguyệt hồ nước được bắt đầu như vậy.
Cung văn Nguyễn Tiến to gan cho biết, anh từng tới các đền khổng lồ phủ béo ở Việt Nam tuy nhiên với Nguyệt hồ nước lại là độc đáo bậc nhất, bởi lẽ vì đây đó là nơi cúng chúa Bói. Số đông ai cho đây đều mê đắm những điệu hát văn trầm lắng, thâm thúy và phiêu như nghiêng ngả khu đất trời, ta như bay ra khỏi trái đất hiện thực để đến với thế giới của thần tiên.
Lời văn hát mừng chúa bản đền không chỉ mang âm hưởng núi rừng, bản sắc văn hóa truyền thống của địa phương bên cạnh đó thể hiện tại được phong cách, cuộc đời chúa: “Rừng tùng bách bốn mùa rợp bóng/ Cánh sen hồng còn ứ đọng hơi sương/ tuyệt đâu là sự việc phi thường/ Nguyệt hồ nước chúa bói anh linh ai tày/ Ơn lão tổ theo thày học đạo/ Mười năm tròn tu kiếp thiên gia/ Nói rồi nội chiến can qua/ Mẫu mang đến giáng vậy trừ tà cứu giúp dân”.
Xem thêm: Tế bào gốc là gì? có nên làm đẹp da bằng tế bào gốc? làm trắng da từ tế bào gốc có tốt không
Khi diễn xướng, mỗi thanh đồng, cung văn như 1 diễn viên biểu hiện say sưa trong từng bản nhạc, điệu múa. Những mẩu truyện huyền thoại của những nhân vật lịch sử hào hùng trong mỗi giá chỉ hầu đồng theo thứ tự được “kể” nối tiếp nhau bằng màn diễn xướng thẩm mỹ qua điệu bộ, cử chỉ của thanh đồng với lời ca của cung văn một bí quyết đầy hưng phấn. Âm nhạc lúc bổng, khi trầm đã khiến cho những ai chứng kiến buổi lễ đa số thấy phấn chấn, phấn kích và chắc chắn dư âm ấy đã còn và lắng đọng với những người. “Tiếng lành đồn xa”, hằng năm đặc biệt quan trọng vào ngày xuân có tới hàng ngàn lượt khách từ khắp những địa phương nội địa hành hương về thường Nguyệt Hồ nhằm xin lộc, mong tài, mong bình an.
Trong ngày lễ chính, dân chúng vùng Yên cố kỉnh rước kiệu từ đình ba Hạ về đền rồng Hạ, đền Trung và đền Thượng. Tiếp nối lại rước kiệu về đền rồng Nguyệt Hồ. Tại đây phần tế lễ chúa Nguỵêt hồ được triển khai với phần đa nghi lễ độc đáo như lễ dâng văn chúa Nguyệt Hồ. Bài bác văn cúng dâng chúa Nguyệt hồ được miêu tả qua hình thức hát văn.
Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, hát văn là sinh hoạt văn hóa truyền thống cộng đồng, được xem như là thánh ca của dân tộc Việt, gồm có hát thờ, hát thi, hát hầu đồng cùng hát sân khấu. Trong đó, hát văn giao hàng nghi lễ hầu đồng ở khu vực miền bắc gọi là hát chầu văn, ngơi nghỉ miền Trung mang tên gọi hầu văn, còn ở miền nam bộ gọi là hát bóng.
Ở đây, nhân tố tín ngưỡng và văn hóa đan quấn vào nhau làm cho người dự cùng lúc đáp ứng được nhu yếu tâm linh và yêu cầu mỹ thông cảm qua trải nghiệm những giá bán trị văn hóa nghệ thuật của diễn xướng dân gian... Điều đó giải thích vì sao hầu đồng vẫn chính là sinh hoạt ko thể bị nockout bỏ khỏi cuộc sống hiện đại.
Rời hương thơm Vĩ vào 1 trong các buổi chiều, trong trái tim lữ khách hàng còn dư âm thánh thót phần đa lời văn dưng chúa: “Lên trên ngàn lắm quả các hoa/ Chúa bà đốt đuốc vào ra nhanh chóng chiều/ bồ hây lặng trĩu sườn lưng đeo/ Soi cho quốc phú dân cường/ Soi trong phái mạnh Việt tư năm phương thái hòa ...”.
Núi rừng Yên gắng từ lâu khét tiếng với ngôi thường thờ Chúa Nguyệt hồ rất rất linh và huyền bí bậc nhất, địa điểm đây tốt nhất tại vn thờ Chúa Bói, là showroom văn hoá trung ương linh của các thanh đồng đạo quan, con nhang môn đệ xa ngay gần vẫn luôn thành chổ chính giữa hành hương thơm về hầu chúa. Trong bài viết này, ban chỉnh sửa tổng thích hợp gửi tới chúng ta đọc những thông tin về Chúa Nguyệt hồ nước – vị chúa bà rất linh thiêng nơi núi rừng im Thế, Bắc Giang.
“Ai lên đến mức Cao đánh Bạch MãHỏi thăm đền rồng chúa Nguyệt vị trí nao ?Ghé hỏi thăm phố Kép đi vàoNgã tư tía Hạ có con phố vào mỏ thanNgôi đền rồng thờ Chúa có miếu Cậu, lầu CôXung quanh đá mọc lô xô con đường vàoCây ngọc lan xanh lè bốn mùa”
Nội dung bài viết
Chúa Nguyệt hồ là ai ?
Chúa Nguyệt hồ nước hay còn được gọi là Chúa Bói Nguyệt Hồ hay Chúa Đệ Nhị Nguyệt Hồ, là vị chúa bà đồ vật hai trong Tam Vị Chúa Mường, được biết tới là vị chúa Bói danh tiếng linh thiêng bậc nhất Việt Nam, được quần chúng tôn kính phối thờ trong tín ngưỡng Tứ phủ.
Sự tích Chúa Nguyệt HồTheo thần tích và thần thoại ở vùng Bo (Yên Thế, Bắc Giang), sự tích Chúa Nguyệt hồ nước được ghi chép lại như sau: Cuối đời Hùng Duệ vương quân Thục ồ ạt có quân sang lấn chiếm giang sơn chúng ta Hùng. Hùng Duệ vương bèn hạ chiếu đi các nơi kiếm tìm người tài giỏi để giúp vua trừ giặc. Lúc này ở vùng Bo (Yên Thế) gồm hai ông Cao, Quý ra ứng tuyển và được vua lựa chọn đi dẹp giặp. Cảm tạ ơn vua, nhị ông kéo quân về vùng Bo (Yên Thế) ngày đêm rèn luyện binh mã hóng thời cơ diệt giặc. Lúc quân Thục kéo sang, 2 bên giao chiến ác liệt, ráng giặc mạnh, quân ta yếu, hai ông Cao, Quý chỉ huy quân sĩ thoái lui theo triền sông mến rồi lựa chũm đất hiểm trở quay trở lại giết giặc. Thuyền chiến dùng giằng không đi được vì các bà đàn bà lưu luyến thương mến vùng đất này phải đã dời thuyền quay lại vùng Bo. Nhì ông chỉ đạo quân sĩ quay trở về đánh giặc, bị bất ngờ phản công, quân Thục tự nhiên và thoải mái vỡ trận thảm bại to, số đông kẻ cởi lui hầu hết bị quân sĩ truy sát tiêu diệt hết. Chiến hạ giặc nhì ông quay trở lại khao thưởng binh sĩ rồi hồi triều báo công cùng với vua. Trước lúc hồi triều nhị ông phi thẳng ngựa đến khu rừng Từ để nhìn bao quát vùng Bo một đợt nữa rồi bỗng nhiên hóa trên đó. Phu nhân và đàn bà biết tin nhớ thương phải cũng từ hóa theo hôm đó vào ngày 15/2. Sau thời điểm đánh thắng quân Thục, đơn vị vua phong cho các danh tướng tá là Thượng Đẳng Phúc Thần và truyền cho những địa phương, nơi những danh tướng tiến công giặc, phát hành đền miếu nhằm thờ phụng mãi mãi. Triều vua Lê Đại Hành bao gồm sắc phong cho những vị Thần sinh sống vùng Bo là: “Cao đánh Quý Minh đại đức hùng lược trác vĩ Đại vương Thượng đẳng Thần”.
Một tích khách đề cập lại rằng bà Nguyệt Nga là bạn vùng yên ổn Thế, gồm lòng nhân hậu, lão tổ Quỷ ly Tử tiên sinh đã thương tình với truyền dạy cho bà pháp thuật chiêm tinh, tướng tá số và đặt thương hiệu hiệu là Nguyệt Hồ. Để ghi nhớ lao động và cuộc sống của Chúa, bạn đời sau dưng văn rằng: “Sống lặng lẽ mồ côi phụ vương mẹ/ gặp mặt được thầy Quỷ ly tiên sinh/ Một đời người đi làm phúc cứu vãn dân/ Tiên sinh ban phép đặt tên Nguyệt Hồ/ tiếng đồn cho tới Kinh Đô/ tất cả bà Chúa Bói Nguyệt Hồ hết sức hay/ cánh cửa gia sự hôm nay/ Đồng gia tín công ty Chúa Bà chỉ cho/ Chúa truyền các ghế ngoài lo/ sắm danh sửa lễ có tác dụng tôi Chúa Bà/ dơ lên vải vóc lụa là/ Thoi xanh, ngựa tía tiến về ngàn xanh…”. Sau khoản thời gian học được phép của Tiên Sinh, bà dành riêng cả đời mình để gia công phúc góp dân lành. Chẳng bao lâu, danh thơm ấy đã lan truyền tới kinh đô, đức vua bèn mời chúa về, những lần ra trận phòng giặc xâm lăng, vua đều cho những người đến, dựa vào bà xem lành dữ cùng hỏi chuyện quân cơ, mưu lược.
Đền Chúa Nguyệt HồĐền Chúa Nguyệt hồ ở xã hương thơm Vĩ thị xã Yên Thế, Bắc Giang có cách gọi khác là TỪ LINH HỒ NGUYỆT với lịch sử vẻ vang từ thọ đời, xưa ngôi đền gồm một cung để tượng thờ Nguyệt Nga công chúa và trang trí tượng thờ theo đạo cúng Mẫu, qua thời hạn ngôi đền đã có được nhân dân địa phương và các nhà hảo trọng tâm công đức tôn tạo tôn tạo nhiều lần góp thêm phần khang trang tố hảo. Quần thể di tích hiện nay gồm các hạng mục công trình: Cổng đền, khu sân đền, hồ nước Nguyệt, khu vực đền thiết yếu gồm tòa đại bái và hậu cung, kiến trúc theo lối cổ truyền thống. Vào hậu cung để tượng Bà Chúa bản đền, Chúa Nguyệt Hồ, tức Nguyệt Nga Công Chúa và bài trí tượng thờ theo tín ngưỡng cúng Mẫu bao gồm hàng Thánh mẫu tới hàng Quan, sản phẩm Chầu, ông Hoàng, các Cô, Cậu với Đức Thánh Trần. Nhị cung xung quanh tòa đại bái cũng trang trí tượng thờ theo đạo thờ Mẫu.
Như vậy, theo bề dày lịch sử, đền rồng Nguyệt Hồ sẽ được trùm lên nhiều lớp tín ngưỡng, ngoài thờ “Bà chúa Nguyệt Hồ- Chúa Bói”, còn cúng “Tam tòa Thánh Mẫu”, bái Cô, thờ Cậu, thờ tô Trang, thờ những ông Hoàng và đức Thánh è cổ Triều…..và từ khóa lâu đền Nguyệt Hồ đã được khóa lên một lớp tín ngưỡng “thờ Mẫu”. Theo những nhà phân tích thì tín ngưỡng thờ mẫu vốn là tín ngưỡng của người việt nam cổ có từ nhiều năm và càng ngày càng phát triển.
Khánh tiệc Chúa Nguyệt HồNgày lệ Chúa Nguyệt hồ là ngày 15/2 âm lịch. Trong ngày lệ thiết yếu nhân dân vùng Bo rước kiệu từ đình cha Hạ về thường Hạ, thường Trung cùng đền Thượng. Sau khi tế lễ tại đền Trung lại rước kiệu về thường Nguyệt Hồ. Tại phía trên phần tế lễ chúa Nguỵêt hồ nước được thực hiện với hầu như nghi lễ độc đáo và khác biệt như lễ dưng văn chúa Nguyệt Hồ. Bài văn cúng dưng chúa Nguyệt hồ được biểu đạt qua bề ngoài hát văn. Người được lựa chọn diễn xướng hát văn phải tất cả giọng hát hay, lũ giỏi, mái ấm gia đình không tất cả tang bụi.
Hầu giá bán Chúa Nguyệt Hồ
Chúa Nguyệt hồ khi ngự đồng hay mặc áo xanh, múa mồi. Dịp nghỉ lễ hội tại thường Nguyệt hồ vào 15-2 âm lịch, tại trên đây phần tế được triển khai với đông đảo nghi lễ rất dị là lễ hát dâng văn. Bạn được chọn diễn xướng hát văn phải tất cả giọng hát hay, lũ giỏi, đức tài toàn vẹn và mái ấm gia đình không có tang bụi.
