Được khởi dựng từ cầm kỷ XI trên đất làng Đình Bảng (Tiên Sơn, Bắc Ninh), Đền Đô (còn call là đền rồng Cổ Pháp, đền rồng Lý chén Đế) là chỗ thờ 8 vị vua bên Lý. Không chỉ là có ý nghĩa sâu sắc về lịch sử, đây còn là một điểm du lịch thú vị...
*

Đền Đô

Đền Đô thuộc làng mạc Đình Bảng, thôn Đình Bảng,thị xãTừ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Đền là vị trí thờ 8 vị vua công ty Lý: Lý Công Uẩn tức Lý Thái Tổ (1009 - 1028); Lý Thái Tông (1028 - 1054); Lý Thánh Tông (1054 - 1072); Lý Nhân Tông (1072 - 1128); Lý Thần Tông (1128 - 1138); Lý Anh Tông (1138 - 1175); Lý Cao Tông (1175 - 1210) và Lý Huệ Tông (1210 - 1224).

Bạn đang xem: Thuyết minh về di tích lịch sử đền đô

*
Cổng đền

Đền Đô - có cách gọi khác là Cổ Pháp Điện hay đền rồng Lý chén bát Đế, đền được phát hành vào gắng kỷ 11 (1030), trên khu đất phía đông nam hương thơm Cổ Pháp, Châu Cổ Pháp (làng Đình Bảng). Theo Thiền sư Lý Vạn Hạnh khu đất nền này là nơi quy tụ của thiên khí, nơi tất cả thế 8 đầu rồng chầu về. Tương truyền, xưa kia phía trước cửa ngõ đền là 1 khu rừng Báng, bao gồm dòng Tiêu Tương uốn nắn khúc tan qua.

Khi vua Lý Công Uẩn lên ngôi và về thăm quê hương trong thời điểm tháng 2 năm Canh Tuất (1010), tại đây, công ty vua sẽ dừng thuyền rồng để đi thăm các bậc kỳ lão, yết lăng Thái Hậu với đo vài ba mươi dặm đất làm cho “Sơn Lăng cấm địa”. Dân thôn Đình Bảng đã xây cất một ngôi nhà khủng làm vị trí nghênh tiếp bên vua. Đình được xây bên trên nền đất.

*
Sơ đồ đền rồng Đô

Khi vua Lý Công Uẩn đi đời (1028), Lý Thái Tông đăng vương kế vị vua cha, Ông sẽ cho cải tiến lại khu nhà ở xưa và lựa chọn đây làm nơi thờ từ bỏ vua cha. Cũng từ kia đền đổi thay nơi cúng tự những vị vua đơn vị Lý sau thời điểm băng hà.

Trải qua những triều đại Lý, Trần, Lê, đền rồng Đô hầu như được thân thiện tu sửa với mở rộng, quánh biệt, thường được không ngừng mở rộng nhất vào núm kỷ 17 (1602) với bài bản của 21 khuôn khổ công trình. Phong cách xây dựng của đền tất cả sự kế thừa phong cách cung đình và phong thái dân gian, tổng thể kiến trúc được phối kết hợp hài hoà, chạm khắc tinh xảo, bộc lộ một công trình kiến trúc bề thế kiên cố nhưng không cứng rắn trong phong cảnh thiên nhiên.

*
Chạm lộng nổi rồng

Năm 1952, đền Đô bị giặc Pháp chiếm phần và phá huỷ trả toàn. Từ thời điểm năm 1989 quay trở lại đây, Đền Đô đã có lần bước được khôi phục, tra cứu lại dáng vóc xưa của dịp trùng tu, không ngừng mở rộng đền năm 1602 với những hạng mục dự án công trình như: đơn vị Hậu cung (80m²), nhà chuyền Bồng (80m²), bên Kiệu (130m²), bên để ngựa (130m²), Thuỷ đình, Phương đình...

Tổng thể phong cách thiết kế di tích đền rồng Đô như sau:

Đền Đô có diện tích s 31.250m², bao gồm 21 hạng mục dự án công trình lớn nhỏ. Trung trọng tâm là năng lượng điện thờ, điểm đặt bài vị với tượng của Tám vị vua đơn vị Lý, xung quanh có nhà chuyền Bồng, công ty Tiền tế, bên Phương Đình, nhà nhằm kiệu, nhà nhằm ngựa, bên Thuỷ Đình... Bản vẽ xây dựng Đền đô được chia thành hai quanh vùng nội thành với ngoại thành.

Khu vực nội thành của thành phố có diện tích 4.320m² , bố trí theo hình dạng “Nội công nước ngoài quốc” bao bọc là tường gạch ốp cao 3m, rộng lớn 1m (hai bên xây gạch, trung tâm đổ đất) gồm hai cửa ngõ ra vào. Nội thành được tạo thành Nội thất với Ngoại thất.

Nội thất bao gồm các công trình: công ty Hậu cung- điểm đặt ngai và bài bác vị cúng 8 vị vua đơn vị Lý. Bên Chuyền Bồng bao gồm kiến trúc ck diêm 8 mái, những đầu đao uốn cong mềm mại. Bên cạnh đó còn gồm nhà để bia, nhà nhằm ngựa,, đơn vị tiền tế, nhà để kiệu,... Phía trước, bên trái bao gồm điện là thường vua Bà (đền Rồng) là vị trí thờ Lý Chiêu Hoàng. Tất cả đều được xây dừng công phu, đắp, chạm khắc tinh xảo.

*
Tam quan đền Đô - Ngũ Long Môn

Bước qua Ngũ Long Môn (cổng tam quan liêu với năm hình rồng đụng đá tinh xảo) là 1 sân rộng, điểm đặt lư hương hướng vào trong nhà phương đình bày mùi hương án với đôi voi đá cỡ bự chầu trung tâm.

Xem thêm:

Tiếp giáp với phương đình là đơn vị tiền tế - nơi diễn ra các đại lễ trang trọng đồng thời cũng là tọa lạc chiêng trống, đồ dùng tế khí, nghi trượng ...

*
Chiêng trống tế

*
Trống cái

Với một cảnh sắc rộng lớn, được phân thành các biệt khu, đền rồng Đô đem về cho khách hành hương nhiều cảm giác khác nhau: đại điện hoành tráng, hậu cung trang nghiêm, thủy đình thư thái, văn bia tịch mịch. Xen lẫn trong gió là mùi hương trầm nóng áp, mùi hương ngọc lan thoang thoảng, gửi ta vào cõi suy tưởng về một triều đại anh hùng với những võ công văn trị kiệt xuất với tư tưởng Phật giáo tự bi.

*
đền Đô

Ngoài phần đa giá trị văn hóa, kế hoạch sử, thường Đô là một trong những công trình loài kiến trúc đặc sắc với nghệ thuật và thẩm mỹ điêu khắc đá (rồng, voi, ngựa, lân), điêu khắc gỗ (lân, đụng lộng hình rồng, kiểu thiết kế trang trí), tạc tượng thờ và xây dựng (hệ thống cột trụ, mái đao) đa số đạt ở tại mức tinh xảo.

*
Mái đao đền Đô

*
Nghề chạm

Nhà chi phí tế rộng 7 gian (220m2) gồm điện bái vua Lý Thái Tổ. Phía phía bên trái điện thờ gồm treo tấm bảng khắc ghi “Chiếu dời đô” của vua Lý Thái Tổ cùng với 214 chữ, ứng với 214 năm trị do của 8 đời vua đơn vị Lý. Phía mặt phải có treo cái biển ghi bài thơ danh tiếng Nam quốc sơn hà của Lý thường Kiệt.

Cổ Pháp điện có 7 gian, rộng 180m2 là điểm đặt ngai thờ, bài xích vị và tượng của 8 vị vua nhà Lý. Gian giữa là chỗ thờ Lý Thái Tổ cùng Lý Thái Tông; cha gian bên bắt buộc lần lượt thờ Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông và Lý Thần Tông; cha gian bên trái lần lượt cúng Lý Anh Tông, Lý Huệ Tông và Lý Cao Tông.

*
Văn chỉ thường Đô

Ngoại thất tất cả nhà vuông, phong cách thiết kế kiểu ông xã diêm tám mái, 8 đầu đao ngoằn ngoèo mềm mại. Khu vực này bao gồm nhà nhà tế, công ty kho, nhà khách vàđền vua bà (thờ những hoàng thái hậu triều Lý).

Thủy đình dựng bên trên hồ buôn bán nguyệt, rộng lớn 5 gian, gồm kiến trúc ck diêm 8 mái, 8 đao cong. Đây là vị trí để những chức sắc ngày trước ngồi xem màn biểu diễn rối nước. Thủy đình đền rồng Đô xưa vẫn được ngân hàng Đông Dương thời ở trong Pháp lựa chọn làm hình hình ảnh tiêu biểu in ở tờ giấy bội nghĩa 5 đồng.

*

*

Đền Đô với kiến trúc rất dị mang tính cực hiếm nghệ thuật, cảnh trí thơ mộng và sở hữu trong bản thân một giá bán trị lịch sử dân tộc văn hoá đậm nét của vương Triều Lý nói riêng và lịch sử dân tộc nói chung. Đền Đô xứng danh với lời ngợi ca:

“Đền Đô phong cách thiết kế tuyệt vờiThăng Long đẹp nhất nhất, đẹp bạn ngàn năm”

Đền Đô trường đoản cú xưa vẫn là công trình Quốc gia, nơi tưởng niệm và phụng thờ của toàn dân so với các vị vua công ty Lý. Tiệc tùng, lễ hội đền Đô được tổ chức hàng năm vào ngày 15 - 17 tháng 3 âm lịch, kỷ niệm ngày vua Lý Thái Tổ đăng quang (15 mon 3 năm Canh Tuất - 1010).

Đền Đô - Đình Bảng cũng là nơi chứng kiến hiện tượng vạn vật thiên nhiên kỳ lạ khi dải mây rồng đá quý ở phía Thăng Long - tp. Hà nội bay về rồi tản ra đúng vào khi dân xã Đình Bảng bắt đầu lễ rước "Linh bài Lý Thái Tổ với Chiếu dời đô ra Thăng Long" theo nghi lễ cổ truyền.

Hãy test một lần cho Bắc Ninh, ghẹ thăm Đền Đô, bạn sẽ có những giây phút thư giãn thú vị, thả hồn về lại phần nhiều ngày tiên sư ta dựng nước, để ngẫm ngợi, để thêm yêu, thêm trường đoản cú hào non sông mình!