Thế nào là bản vẽ chi tiết? Những thông tin bạn cần biết về bản vẽ chi tiết

Bạn có biết, bản vẽ chi tiết chính là kim chỉ nam hay đây là bản phiên dịch giúp người thiết kế, lập trình có thể hiểu được yêu cầu gia công sản phẩm cho công trình. Vậy thế nào là bản vẽ chi tiết? Bản vẽ chi tiết dùng để làm gì? Để hiểu rõ hơn, hãy cùng Thép Trí Việt tìm hiểu ngay trong bài viết hôm nay!

Bản vẽ chi tiết là gì?

Thế nào là bản vẽ chi tiết? Bản vẽ chi tiết là loại bản vẽ thể hiện đầy đủ các hình dạng cũng như thể hiện rõ ràng các kích thước và các yêu cầu kỹ thuật. Đối với gia công sản xuất thì đây được coi là tài liệu kỹ thuật dùng để chế tạo và kiểm tra sản phẩm.

Thông thường, bản vẽ chi tiết sẽ gồm có các yếu tố như sau:

• Hình biểu diễn.
• Kích thước.
• Khung hình vẽ.
• Khung tên.
• Yêu cầu kỹ thuật.

Công dụng của bản vẽ chi tiết

Là thành phần không thể thiếu trong những bản vẽ kỹ thuật cơ khí, bản vẽ chi tiết đóng một vai trò quan trọng trong quá trình gia công cơ khí. Chúng được coi là cơ sở giao tiếp trung gian mà thông qua đó, người thiết kế lập trình có thể hiểu được toàn bộ thông tin cũng như những yêu cầu của sản phẩm.

Từ những yêu cầu này, người lập trình có thể thiết lập các lệnh và chương trình trên máy để gia công sao phù hợp giúp tránh được những sai lệch không mong muốn trong suốt quá trình gia công.

Sau khi hoàn tất gia công, lúc này bản vẽ đóng vai trò là cơ sở dùng để đánh giá chất lượng của sản phẩm sau khi hoàn thiện. Chính vì vậy, có thể nói rằng bản vẽ chi tiết chính là kim chỉ nam không thể thiếu sót trong quá trình gia công. Bạn cần tuân thủ những quy tắc chung khi thiết kế.

Các thành phần chính của bản vẽ chi tiết

Các thành phần có trong bản vẽ chi tiết cần phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn của một bản vẽ kỹ thuật để có thể tạo ra sản phẩm đảm bảo các thông số kỹ thuật và mang lại độ hoàn thiện cao nhất.

Các thành phần chính của bản vẽ chi tiết gồm có:

Tiêu đề

Là nơi chứa thông tin cơ bản về các bộ phận như tên, vật liệu, yêu cầu hoàn thiện,… Ngoài ra, đây cũng là nơi chứa những thông tin liên quan đến kỹ thuật như tỷ lệ bản vẽ, dung sai,…Nhờ việc cung cấp thông tin này sẽ giúp cho người đọc bản vẽ có thể biết được chức năng của sản phẩm, tiêu chuẩn bản vẽ ISO/DIN.

Hình ảnh bộ phận

Hình ảnh bộ phận là hình ảnh 3D của sản phẩm để có thể giúp người vận hành dễ dàng hình dung được sản phẩm.

Mặt chính của bộ phận

Đây là nơi cung thông tin liên quan đến hình học. Tại đây, sản phẩm sẽ được miêu tả chi tiết ở dạng 2 chiều giúp phác họa chính xác hình dạng sản phẩm khi được nhìn từ mặt ngoài vào. Tuy nhiên, đối với hầu hết các bộ phận, việc sử dụng 2 hoặc 3 hình chiếu chính diện cũng giúp mô tả chính xác toàn bộ hình học của chi tiết đó.

Mặt cắt bộ phận

Là bộ phận trong bản vẽ được sử dụng để xem chi tiết bên trong của bộ phận. Thông thường, một bản vẽ kỹ thuật thường có nhiều bản vẽ mặt cắt. Trong đó, các mũi tên của đường cắt sẽ cho biết hướng nhìn. Thông thường hình chiếu mặt cắt sẽ được đặt thẳng hàng với hình chiếu chính diện của sản phẩm.

Góc nhìn chi tiết

Góc nhìn chi tiết là bộ phận giúp làm nổi bật các khu vực phức tạp hoặc khó nhìn khi bạn xem trực quan. Góc nhìn chi tiết thường có hình dạng tròn, được đặt lệch để tránh nhầm lẫn và được chú thích bằng chữ cái duy nhất như A, B,…Ngoài ra, các khung hình chi tiết có thể được đặt ở bất kỳ đâu trên bản vẽ cũng như có thể sử dụng tỷ lệ khác nhau với phần còn lại của bản vẽ.

Những ghi chú trong bản vẽ chi tiết

Những ghi chú có trong bản vẽ chi tiết có thể giúp cho nhà sản xuất có thể hiểu được thêm về sản phẩm. Thông thường các ghi chú có thể là những biểu tượng hoặc là ký hiệu.

Chú thích lỗ

Như đã biết, gia công lỗ thường được thực hiện bằng mũi khoan. Chúng thường bao gồm nhiều tính năng phụ khác như lỗ khoét phẳng (⌴) hay khoét loe miệng (⌵). Ngoài ra, ký hiệu độ sâu (↧) cũng có thể được sử dụng để thay thế cho việc bổ sung kích thước vào bản vẽ.

Chú thích ren

Nếu các bộ phận trong sản phẩm của bạn cần ren, thì chúng cũng phải được chỉ định rõ ràng trên bản vẽ kỹ thuật. Ngoài ra, bạn cũng có thể xác định ren bằng cách chỉ ra kích thước ren tiêu chuẩn thay vì kích thước đường kính.

Dung sai

Để sản phẩm được gia công có độ chính xác cao, các chi tiết phải được chế tạo ra phải có độ sai lệch trong mức cho phép. Hiện nay, dung sai có nhiều định dạng khác nhau và có thể áp dụng cho bất kỳ kích thước nào trên bản vẽ chi tiết.

Trong bản vẽ, dung sai đơn giản nhất chính là dung sai song phương, đối xứng xung quanh kích thước cơ sở. Ngoài dung sai song phương còn có dung sai đơn phương và dung sai nhiễu.

Hướng dẫn cách đọc bản vẽ chi tiết dễ hiểu nhất

Để quá trình đọc bản vẽ chi tiết diễn ra đơn giản, người vận hành có thể đọc theo thứ tự sau:

• Ưu tiên đọc phần nội dung trong khung tên để có thể xác định được yêu cầu kỹ thuật của bản vẽ cũng như hiểu được công dụng của sản phẩm và những chi tiết cần chú ý.
• Phân tích các hình chiếu và hình cắt. Đồng thời, bạn hãy xác định rõ các hình chiếu bản vẽ, hình chiếu chính và các hình chiếu liên quan.
• Phân tích kích thước trên bản vẽ như xác định kích thước lắp ghép, kích thước yêu cầu cần thiết để đảm bảo quá trình gia công được chính xác nhất.
• Đọc yêu cầu kỹ thuật là một trong những bước vô cùng quan trọng. Bước này sẽ giúp bạn xác định những yêu cầu đặc biệt của chi tiết.
• Xác định độ nhám bề mặt của chi tiết. Thông thường, ký hiệu này thường được chú thích ở góc phải của bản vẽ.
• Cuối cùng là mô tả hình dáng, cấu tạo và công dụng của sản phẩm.

Trình tự 4 bước thiết kế bản vẽ chi tiết trong gia công

Để có thể lập một bản vẽ chi tiết, bạn cần thực hiện tuần tự theo các bước sau :

• Bước 1: Hãy vẽ hình biểu diễn và khung tên được bố trí theo đường trục và đường bao.
• Bước 2: Đối với các hình vẽ bên ngoài và phần bên trong các bộ phận, hình cắt và mặt cắt,… cần lần lượt vẽ bằng các nét mờ.
• Bước 3: Trong quá trình vẽ bạn cũng cần kiểm tra những sai sót để có thể đảm bảo mặt cắt được kẻ đường gạch, kẻ đường gióng và đường ghi kích thước trước khi tô đậm.
• Bước 4: Cuối cùng chính là ghi kích thước, yêu cầu kỹ thuật cũng như nội dung khung tên.

Tuy là một trong các loại bản vẽ cơ khí phổ biến nhưng bản vẽ chi tiết lại bao gồm nhiều thành phần khác nhau cũng như sở hữu cho mình trình tự đọc riêng biệt. Chính vì vậy mà bạn cần hiểu chính xác từng phần để có thể thể hiện được chúng cách chi tiết và cụ thể nhất trên bản vẽ. Đồng thời, bạn cũng cần thiết kế và đọc bản vẽ chi tiết thường xuyên để tích lũy kinh nghiệm và rút ngắn thời gian để thiết lập bản vẽ chi tiết.

Phía trên là toàn bộ thông tin giải đáp thế nào là bản vẽ chi tiết cũng như các thành phần chính của loại bản vẽ này. Hy vọng giúp bạn hiểu rõ hơn về bản vẽ chi tiết và áp dụng được trong thực tế. Theo dõi trang Thép Trí Việt ể cập nhật những thông tin hay và bổ ích mỗi ngày.